Слова Апостальскага Візітатара Беларускай Грэка-Каталіцкай Царквы

“Той, хто жыве з дапамогай Усявышняга, 

 пад покрывам Бога нябеснага паселіцца” (Псалом 90:1)

Хрысціянскія паховіны – гэта малітоўнае развітанне са спачылым у Госпадзе хрысціянінам, хрысціянкай.

Сёння тут, у цэнтры Мінска, мы аддаем Беларускай зямлі прах святой памяці спачылай Слугі Божай Марыі Магдалены Радзіві́л – нашай Сястры ў Госпадзе.

На самай справе мы не столькі з Ёй развітваемся, колькі вітаем яе зямныя парэшткі ў роднай Беларусі.

17 лютага 2018 г. у мінскім касцёле Найсвяцейшай Тройцы (св. Роха) адбылося перазахаванне парэштак Марыі Магдалены з Завішаў Радзівіл (1861–1945 гг.).

Мецэнатка і культурны дзеяч Магдалена Радзівіл — сведка, бадай што, самай пераломнай эпохі ў гісторыі чалавецтва. Яна прыйшла на свет у год адмены рабаўладання ў Расійскай Імперыі (т.зв. «прыгоннага права»), а адышла ў вечнасць у год заканчэння ІІ сусветнай вайны.

Нарадзілася Магдалена 8 ліпеня 1861 г. у Варшаве ў сям’і беларуса са старажытнага графскага роду Завішаў-Кежгайлаў. Яе бацька Ян Завіша, буйнейшы землеўладальнік Міншчыны, археолаг і палеантолаг, прывіў ёй любоў да гістарычнай радзімы — да Беларусі. Магдалена часта бывала ў Мінску, дзе жыла ў доме побач з Чырвоным касцёлам і дзе вакол яе збіралася маладая беларуская творчая інтэлігенцыя.

Перад вяртаннем на Радзіму біскупы з Беларусі, якія напярэдадні завяршылі візіт Ad limina Apostolorum, 8 лютага цэлебравалі св. Імшу на грабніцы св. Яна Паўла ІІ у ватыканскай базыліцы св. Пятра.

Імшы на алтары, пад якім спачываюць рэліквіі святога Папы славянскага паходжання, які адыграў значную ролю ў гісторыі Касцёла і свету на мяжы ХХ і ХХІ стагоддзяў, традыцыйна цэлебруюцца ў кожны чацвер. Гэтым разам цэлебрацыю ўзначаліў Старшыня Канферэнцыі Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч.

Экуменічнае набажэнства прадстаўнікоў Каталіцкага Касцёла, Праваслаўнай Царквы, Пратэстанцкай Царквы і Біблейскага Таварыства ў Беларусі прайшло 20 студзеня ў мінскай архікатэдры.

Супольная малітва адбылася ў межах Тыдня малітваў за еднасць хрысціянаў, тэксты да якой сёлета рыхтавалі вернікі з Карыбскіх астравоў.

У Нацыянальным мастацкім музеі Рэспублікі Беларусь адкрываецца выстава твораў сучаснага хрысціянскага мастацтва, прысвечаная агульным для Захаду і Ўсходу старажытным святым, паведамляе krynica.info.

Вялікая экспазіцыя, у якой прадстаўленыя больш за 100 абразоў, напісаных у Беларусі, Расіі, Украіне, Велікабрытаніі, Германіі, Грэцыі, Італіі, Іспаніі, Латвіі, Літве, Сербіі, Фінляндыі і Францыі, распавядае пра малавядомыя старонкі гісторыі Заходняй Еўропы першага тысячагоддзя і адначасова знаёміць з разнастайнымі школамі, накірункамі і стылямі ў сучасным іканапісе.

Апостальскі экзарх беларускіх грэка-католікаў - Антон Неманцэвіч

Імёны, якія нам сёння трэба ўзгадаць, выцягнуць з запыленых архіваў са здзіўленнем і захапленнем для іх уладальнікаў: экзарх Антон (Неманцэвіч), архімандрыт Андрэй(Цікота), архімандрыт Фабіян (Абрантовіч), а. Язэп (Германовіч), архімандрыт Леў (Гарошка), а. Тамаш (Падзява).

Гэта яны – пакуль малавядомыя беларускія героі XX-га стагоддзя, якія ахвярна служылі Каталіцкай Царкве і сваёй Бацькаўшчыне. Сказана "пакуль малавядомых", бо мы, людзі, незаўсёды своечасова здольныя зрабіць слушную ацэнку сваёй гісторыі, і не заўсёды для гэтага хапае дакументальна пацверджаных фактаў...

Гэта постаці, якіх Каталіцкая Царква звычайна называе святымі. І хоць пакуль нашыя героі афіцыйна не занесеныя ў гэтыя спісы, але іх подзвіг не можа не натхняць... Не можа ненатхняць нас, спадкаемцаў гэтых волатаў духу, на роздумы і шляхетныя ўчынкі, паводле іх дастойнага прыкладу, на карысць Каталіцкай Царквы і сваёй Бацькаўшчыны.

Гэтых людзей шмат аб'ядноўвае: усе яны былі каталіцкімі святарамі і служылі ў візантыйскім (грэка-каталіцкім) абрадзе, усе яны (акрамя а. Антона (Неманцэвіча) належалі манаскай супольнасці айцоў-марыянаў. Частка з іх загінула ў савецкіх лагерах, гэта - архімандрыт Андрэй (Цікота) і архімандрыт Фабіян (Абрантовіч). Адзін з іх – а. Антон (Неманцэвіч) стаўся ахвярай нямецкіх нацыстаў. Айцец Язэп (Германовіч) і а. Тамаш (Падзява) прайшлі савецкія лагеры і памерлі на чужыне ў эміграцыі. Скончыў таксама на чужыне сваё жыццё іархімандрыт Леў (Гарошка).

Няма сумневу, што гэтых людзей аб'ядноўвала не толькі ахвярнае жыццё, але таксама і смерць. Іх смерць, якая сталася для шматлікіх людзей знакам іншай, нябачнай рэчаіснасці, даякой яны імкнуліся ўсё жыццё, намагаючыся застацца да канца вернымі свайму Госпаду - Ісусу Хрысту.

8 – 11 студзеня Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у Вялікабрытаніі і пры Святым Пасадзе па сумяшчальніцтве Сяргей Алейнік наведаў Ватыкан.

Пасол прыняў удзел у навагодняй аўдыенцыі папы Францішка для дыпламатычнага корпуса, акрэдытаванага пры Святым Пасадзе, падчас якой адбылася кароткая размова Сяргея Алейніка з Пантыфікам.

У межах візіту былі праведзены таксама сустрэчы з Дзяржаўным Сакратаром Яго Святасці кардыналам П’етро Паралінам, сакратаром па адносінах з дзяржавамі Дзяржсакратарыяту Ватыкана арцыбіскупам Полам Галахерам і старшынёй Папскай рады па садзейнічанні хрысціянскаму адзінству кардыналам Куртам Кохам.

Яго Святасць Папа Рымскі Францішак моліцца за мір ва Украіне. Ён піша пра гэта ў прывітальным лісце да першаіерарха Украінскай Грэка-Каталіцкай Царквы Вярхоўнага Архіепіскапа Святаслава (Шаўчука).

«Я хачу сказаць, што я з вамі, што ў маіх малітвах і ўсім, што ўзношу кожны дзень да Бога, вы займаеце асаблівае месца», — напісаў папа Францішак. Святы Айцец запэўніў, што падчас кожнай Эўхарыстыі даручае Богу людзей, чыя кроў была праліта з-за варожасці паміж народамі ў многіх частках свету. «Шчыра прашу ва ўваскрослага Пана радасці і міру для маёй дарагой Украіны», — дадаў Папа.

Пантыфік у сваім лісце таксама спасылаецца на інфармацыю аб апошнім Сінодзе ўкраінскіх грэка-католікаў. Ён з пашанай згадвае памерлага ў мінулым годзе кардынала Любаміра Гузара. «Яго сведчанне з’яўляецца заахвочваннем да адказнасці, каб мы шчыра і велікадушна адказалі на прыклад стаўлення пастыраў, якіх Хрыстус даў нам і якія жылі жаданнямі Яго сэрца», — напісаў Папа.

6 студзеня 2018 г. спаўняецца 75 год пакутніцкай смерці Антона Неманцэвіча - апостальскага экзарха беларускіх грэка-католікаў, замучанага ў мінскай турме СД 6 студзеня 1943 года. 

Пакутніцкі шлях экзарха Антона пачаўся ў жніўні 1942 года, калі ён быў арыштаваны нямецкімі нацыстамі ды перамешчаны ў турму СД ў Мінску.

Некалькі тыдняў пазней, восенню 1942, гітлераўскія карныя аддзелы спалілі палескія вёскі (з іх жыхарамі), што ўваходзілі ў склад грэка-каталіцкай (нэаўнійнай) парафіі ў Бабровічах (сёння Івацэвіцкі раён).

Памяць мучаніцкай смерці Экзарха Антона адзначаецца 6 студзеня 2018 г. на Боскай Літургіі ва ўсіх грэка-каталіцкіх парафіях у Беларусі.

У нядзелю, 7 студзеня 2018 г. Апостальскі Візітатар для грэка-католікаў Беларусі ўзгадае экзарха Антона на Боскай Літургіі ў капліцы парафіі Праведнага Язэпа ў 10:00 гадзін.